Jednym z pierwszych pytań, jakie zadają inwestorzy, jest to, czy w przypadku dokonania odkrycia archeologicznego, będą mogli rozpocząć budowę.
Zacznijmy od kwestii podstawowej. Pamiętać należy, że w przypadku niektórych rodzajów stanowisk archeologicznych, inwestycja będzie po prostu niemożliwa. Stanowiska takie to np. grodziska i cmentarzyska o własnej formie terenowej. Jeśli na danej działce znajduje się zabytek archeologiczny, którego pozostałości ziemne są widoczne gołym okiem, wówczas jakakolwiek inwestycja prawdopodobnie nie będzie możliwa.
W przypadku lokalizacji działki na stanowisku osadniczym praktycznie ryzyko takie nie występuje. Podczas prowadzenia badań wszystkie zabytki i obiekty archeologiczne są wyeksplorowywane. Archeologia jest procesem w rzeczywistości destrukcyjnym. W rezultacie badań pozostaje jedynie dokumentacja fotograficzna, rysunkowa i pomiarowa, a także ruchome zabytki. Po zakończonych badaniach nie ma konieczności dalszej ochrony danego fragmentu stanowiska. Można więc bez przeszkód przystąpić do budowy.
Na problemy mogą jednak natrafić inwestorzy planujący budowę na terenie staromiejskim. Zazwyczaj podczas takich badań odkrywane są relikty dawnej zabudowy. Konserwator zabytków może wówczas podjąć decyzję o zachowaniu reliktów. Podejście służb konserwatorskich może być różne. Zdarza się, że pozwala się na wyburzenie murów średniowiecznych, w innym przypadku zakazuje się rozbiórki współczesnej, betonowej konstrukcji. W przypadku konieczności zachowania reliktów architektonicznych, jedyną możliwością jest dostosowanie projektu budynku i wkomponowanie reliktów w jego konstrukcję. Wiąże się to zazwyczaj z większymi kosztami, które należy wziąć pod uwagę planując inwestycję.
Działania konserwatora nie zawsze zasługują na krytykę. Standardem w państwach o bogatej spuściźnie archeologicznej, jest wkomponowywanie zabytków architektonicznych we współczesną zabudowę oraz niekiedy udostępnianie ich publiczności. Od wielu lat tak właśnie postępuje się w krajach śródziemnomorskich. Jak pokazuje poniższe zdjęcie (przykład z Wrocławia), relikty zabudowy mogą świetnie komponować się z współczesną architekturą.
Wow... Coś niesamowitego... Ja już tak byłam ostatnio zaskoczona działaniami tej firmy https://pogotowiearcheologiczne.pl - bo moja znajoma musiała przeprowadzić takie badania na swojej działce, jak się chciała budować. Dlatego teraz zaczęłam się tak interesować archeologią.